Câu chuyện Sự tích ngày Tết Nguyên đán
Sự tích ngày Tết Nguyên đán là câu chuyện kể về cách tính tuổi của người xưa dựa vào thời gian hoa đào nở nhằm giải thích nguồn gốc ra đời của ngày Tết.
1. Hành trình tìm người già nhất nước
Ngày xưa, con người chưa biết tính thời gian, chưa biết tính tuổi của mình. Ở nước nọ, có một ông vua nổi tiếng thông minh và tài đức. Đất nước của ông thanh bình, dân tình no ấm.
Một lần, nhân dịp vui, nhà vua nảy ra ý định muốn ban thưởng cho người già nhất trong nước. Cả nước tưng bừng. Làng làng họp bàn chọn người nhiều tuổi nhất. Nhưng chẳng làng nào chọn được người già nhất, vì chẳng ai biết mình bao nhiêu tuổi. Triều đình cũng bối rối không tìm ra cách nào để chọn ra được người già nhất nước.
Thấy vậy, nhà vua liền phái một đoàn sứ giả đi tìm các vị thần để hỏi cách biết người già nhất.
Vâng lệnh vua, đoàn sứ giả lên đường. Vị thần đầu tiên họ gặp là thần Sông. Thần Sông mặc áo trắng, tóc mềm như nước, nghe sứ giả hỏi lắc đầu trả lời:
– Ta ở đây đã lâu, nhưng chưa bằng mẹ ta. Chính ta cũng không biết ta già hay trẻ. Hãy đến hỏi mẹ ta. Mẹ ta là Biển Cả.
Thần Biển mặc áo xanh biếc đang âu yếm ru con bằng những lời ru sóng vỗ. Được hỏi, thần Biển chỉ tay lên rặng núi xa xa và nói:
– Hãy hỏi thần Núi. Thần còn sinh ra trước cả ta. Khi ta lớn lên thì thần Núi đã già rồi.
Đoàn sứ giả lại lặn lội đến gặp thần Núi. Thần Núi da xanh vì rêu bám cũng lắc đầu, chỉ tay lên trời:
– Hãy đến hỏi thần Mặt Trời. Lúc ta mới chào đời, ta đã phải nhắm nghiền mắc vì nắng của thần. Thần Mặt Trời còn có trước cả ta.
Làm sao đến được chỗ thần Mặt Trời. Đoàn sứ giả thất vọng quay về.
2. Sự tích ngày Tết Nguyên đán
Đến một khu rừng, họ gặp một bà lão nét mặt buồn rầu, ngồi chăm chú trước cây hoa đào. Đoàn sứ giả đến gần hỏi:
– Thưa cụ, tại sao cụ lại ngồi đây?
Bà cụ trả lời:
– Tôi đến đây để hái hoa đào. Thuở trước, con tôi đi xa, cây đào này đang nở hoa. Bây giờ, mỗi lần hoa đào nở, tôi lại hái một bông về để nhớ đến con tôi..
Một ý nghĩ vụ lóe lên. Đoàn sứ giả vội vàng chào bà lão, trở lại kinh đô.
Họ tâu lên vua việc gặp bà lão hái hoa đào tính bằng thời gian chờ con. Nhà vua vốn thông minh nên nghĩ ngay ra cách tính tuổi con người. Cứ mỗi lần hoa đào nở thì tính là một tuổi. Sau này, người ta biết mười hai lần trăng tròn rồi khuyết, hoa đào mới nở một lần.
Lại kể về nhà vua, sau khi tìm ra được cách tính tuổi, ông rất đỗi vui mừng. Cảm động và nhớ đến bà lão hái hoa đào, nhà vua truyền cho thần dân cả nước: mỗi lần hoa đào nở được mở hội ba ngày, ba đêm.
Những ngày vui ấy, sau này người ta gọi là ngày Tết Nguyên đán. Phong tục ấy còn truyền mãi đến tận bây giờ.